با انتخاب غذای مناسب، محافظ حیوان خود باشید

تغذیه مناسب یکی از ارکان اساسی در تأمین سلامت، رشد، عملکرد فیزیولوژیک و افزایش طول عمر حیوانات خانگی lمانند سگ‌ها و گربه‌ها محسوب می‌شود. مطالعات دامپزشکی و علوم تغذیه حیوانی نشان داده‌اند که تعادل دقیق در میزان انرژی، پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی، تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم ایمنی، سلامت اندام‌های داخلی، کیفیت پوست و مو، و پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارد. با توجه به تفاوت‌های متابولیکی، نژادی، سنی و سبک زندگی، نیازهای تغذیه‌ای این حیوانات نیز متفاوت بوده و توجه علمی و تخصصی به این موضوع می‌تواند در کاهش شیوع بیماری‌ها، کنترل وزن، و افزایش طول عمر مفید آن‌ها نقشی اساسی ایفا کند.

انواع غذاهای حیوانات خانگی

1. غذای خشک (Dry Food):

غذای خشک یکی از رایج‌ترین انواع غذا برای سگ‌ها، گربه‌ها و جوندگان است. این غذا به شکل دانه‌های کوچک (کروکت) تولید می‌شود و به‌دلیل ماندگاری بالا، نگهداری آسان و قیمت مناسب، گزینه‌ای اقتصادی و عملی محسوب می‌شود. دانه‌ها معمولاً با ترکیبی از گوشت خشک‌شده، غلات، سبزیجات و مکمل‌های غذایی تهیه می‌شوند. مصرف غذای خشک به تقویت دندان‌ها و تمیز نگه‌داشتن آن‌ها نیز کمک می‌کند. برای انتخاب غذای خشک مناسب، سن، وزن و نیازهای خاص حیوان باید در نظر گرفته شود. برندهای مختلفی نیز فرمولاسیون ویژه برای نژاد یا شرایط خاص ارائه می‌دهند.

2. غذای تر (Wet Food):

غذای تر معمولاً به‌صورت کنسروی، بسته‌بندی در سس یا ژله عرضه می‌شود و دارای محتوای آب بالا است. این نوع غذا بسیار خوش‌طعم بوده و برای حیواناتی با اشتهای کم یا دندان‌های ضعیف مناسب‌تر است. غذاهای تر برای گربه‌ها بسیار محبوب‌اند، زیرا به حفظ رطوبت بدن آن‌ها کمک می‌کند. با این حال، ماندگاری کمتری نسبت به غذای خشک دارد و پس از باز شدن باید در یخچال نگهداری شود. برخی حیوانات ممکن است به ترکیب غذای خشک و تر پاسخ بهتری دهند. این غذاها اغلب با طعم‌های متنوع مانند مرغ، ماهی یا بوقلمون تولید می‌شوند.

3. غذای خام (Raw Food):

غذای خام یا رژیم بارف (BARF) ترکیبی از گوشت خام، استخوان، سبزیجات و گاهی تخم‌مرغ یا روغن‌های طبیعی است. هدف این رژیم، تقلید از غذای طبیعی حیوان در طبیعت است. این نوع غذا معمولاً توسط صاحبان آگاه تهیه می‌شود و نیاز به رعایت دقیق نکات بهداشتی دارد تا از آلودگی میکروبی جلوگیری شود. غذای خام برای برخی حیوانات انرژی‌زا و مفید است اما برای همه توصیه نمی‌شود. این رژیم باید متعادل باشد تا دچار کمبود یا اضافه‌مواد معدنی نشود. مشاوره با دامپزشک پیش از آغاز رژیم خام ضروری است.

4. غذای خانگی (Homemade Food):

غذای خانگی شامل غذاهای پخته یا بخارپز مانند گوشت، مرغ، برنج، سبزیجات و گاهی لبنیات یا تخم‌مرغ است که توسط صاحب حیوان در خانه تهیه می‌شود. این نوع غذا برای حیواناتی که به غذاهای صنعتی حساسیت دارند یا در رژیم خاصی هستند بسیار مفید است. البته تهیه غذای خانگی به صرف زمان، آگاهی از نیازهای تغذیه‌ای حیوان و تعادل بین مواد مغذی نیاز دارد. کمبود یا زیادی برخی ویتامین‌ها و املاح می‌تواند به مرور زمان به سلامت حیوان آسیب برساند. در صورت تهیه صحیح، می‌تواند گزینه‌ای سالم و طبیعی باشد. استفاده از دستورالعمل‌های دامپزشکی توصیه می‌شود.

5. غذای مخصوص درمانی (Prescription Food):

غذاهای مخصوص یا درمانی توسط دامپزشک برای حیواناتی با مشکلات خاص تجویز می‌شوند. این غذاها برای شرایطی مثل بیماری‌های کلیوی، کبدی، دیابت، چاقی یا حساسیت‌های پوستی طراحی شده‌اند. ترکیب این نوع غذاها با دقت بالا فرموله شده تا عملکرد اندام‌ها را بهبود بخشیده و علائم بیماری را کاهش دهد. بسیاری از برندهای معتبر دامپزشکی، غذاهای تخصصی برای سن، وزن یا نژاد حیوان ارائه می‌دهند. مصرف این غذاها باید دقیقاً طبق توصیه دامپزشک انجام شود. استفاده بلندمدت بدون مشاوره ممکن است منجر به کمبودهای تغذیه‌ای شود.

6. غذاهای تشویقی (Treats & Snacks):

غذاهای تشویقی برای آموزش، تشویق یا تقویت ارتباط میان حیوان و صاحبش استفاده می‌شوند. این غذاها معمولاً خوش‌طعم‌تر از غذای اصلی هستند و در انواع نرم، خشک، جویدنی یا پاستیلی موجودند. مصرف متعادل آن‌ها می‌تواند به بهبود رفتار و یادگیری کمک کند. اما زیاده‌روی در مصرف این خوراکی‌ها ممکن است منجر به اضافه‌وزن یا سوءتغذیه شود، زیرا معمولاً کالری بالایی دارند. در بازار انواع تشویقی‌های مخصوص سلامت دندان یا تقویت پوست و مو نیز وجود دارد. بهتر است به عنوان مکمل استفاده شوند، نه جایگزین غذای اصلی.

7.غذای بدون غلات (Grain-Free):

این نوع غذا برای سگ‌هایی با حساسیت به غلات یا دستگاه گوارش حساس طراحی شده است. فاقد گندم، ذرت و جو است و معمولاً از پروتئین‌های باکیفیت بالا و سبزیجات استفاده می‌شود. این غذا به بهبود سلامت پوست، مو و دستگاه گوارش کمک می‌کند. اما گاهی گران‌تر از غذاهای معمولی است و باید با نظارت دامپزشک مصرف شود. مصرف بلندمدت آن بدون نیاز واقعی ممکن است مضر باشد.

8.غذای مخصوص توله‌سگ (Puppy Food):

توله‌سگ‌ها نیاز تغذیه‌ای خاصی دارند؛ غذای آن‌ها باید سرشار از انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد. این غذاها معمولاً نرم‌تر، خوش‌طعم‌تر و با دانه‌هایی کوچک‌تر تولید می‌شوند. رشد استخوان‌ها، عضلات و سیستم ایمنی در این دوره بسیار حساس است. تغذیه نامناسب می‌تواند باعث ضعف یا اختلال در رشد شود. از سن ۱۲ ماهگی به بعد باید به غذای سگ بالغ تغییر یابد.

9.غذای مخصوص سگ‌های عقیم‌شده یا مسن:

این نوع غذا با کالری کمتر، چربی کنترل‌شده و فیبر بالا تهیه می‌شود تا از اضافه‌وزن و مشکلات گوارشی جلوگیری کند. برای سگ‌های مسن، ترکیب غذاها به‌گونه‌ای طراحی شده که مفاصل، بینایی و عملکرد قلب را تقویت کند. همچنین پروتئین باکیفیت و قابل‌هضم دارد. مصرف آن به کاهش خطر بیماری‌هایی مثل چاقی، دیابت و مشکلات کلیوی کمک می‌کند. البته ممکن است قیمت بالاتری داشته باشد.

مزایا و معایب انواع غذای حیوانات

تغذیه روزانه سگ‌ها

تغذیه روزانه گربه‌ها

نکات نگهداری غذای حیوانات خانگی

1. نگهداری در مکان خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید:
رطوبت و گرما باعث رشد کپک، قارچ و باکتری در غذاهای خشک یا نیمه‌خشک می‌شود. غذا را در محیطی خشک، به‌دور از نور خورشید و حرارت بالا (مانند نزدیک اجاق گاز یا بخاری) نگهداری کنید.

2. استفاده از ظروف درب‌دار و غیرشفاف:
پس از باز شدن بسته‌بندی اصلی، غذاهای خشک را در ظروف درب‌دار، پلاستیکی مقاوم یا فلزی بریزید که هوا، رطوبت و حشرات به داخل نفوذ نکنند. ظروف شیشه‌ای یا نیمه‌شفاف اگر در معرض نور قرار گیرند ممکن است کیفیت غذا را کاهش دهند.

3. عدم استفاده از غذا پس از تاریخ انقضا:
همیشه تاریخ تولید و انقضا را بررسی کنید. غذای تاریخ‌گذشته ممکن است طعم و خواص تغذیه‌ای خود را از دست داده باشد و حتی باعث مسمومیت حیوان شود.

4. نگهداری غذای تر در یخچال پس از باز شدن:
کنسرو یا بسته‌بندی‌های مرطوب پس از باز شدن باید در یخچال قرار گیرند و طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت مصرف شوند. برای جلوگیری از جذب بو و آلودگی، درب آن را با پوشش مناسب بپوشانید.

5. دوری از تماس دست مرطوب یا آلوده با غذا:
برای برداشتن غذا از قاشق یا پیمانه تمیز استفاده کنید. دست مرطوب یا آلوده باعث رشد باکتری در بسته باقی‌مانده می‌شود.

6. جلوگیری از دسترسی حشرات، جوندگان و حیوانات دیگر:
ظروف یا کیسه‌های غذا را در کابینت بسته، کمد یا ظرف ضدحشره نگهداری کنید. موش‌ها، مورچه‌ها یا سوسک‌ها می‌توانند به غذا نفوذ کنند و آن را آلوده سازند.

7. نگهداری غذاهای تشویقی در بسته‌بندی اصلی یا ظرف خشک:
غذاهای تشویقی معمولاً نرم‌تر و حساس‌تر به رطوبت هستند. در صورتی که بسته‌بندی اصلی قابل‌بسته‌شدن نباشد، آن‌ها را در کیسه زیپ‌دار یا ظرف درب‌دار بریزید.

8. ذخیره زیاد نخرید، به‌اندازه مصرف:
خرید حجم زیاد غذا ممکن است باعث شود بخشی از آن قبل از مصرف فاسد یا بی‌کیفیت شود. به‌ویژه در مورد غذاهای خاص یا گران‌قیمت، خرید متناسب با مصرف ماهانه توصیه می‌شود.

9.عدم استفاده از غذاهی کپک زده یا فاسد

غذاهای کپک‌زده یا فاسد ممکن است حاوی سموم قارچی (مثل آفلاتوکسین) باشند که برای حیوانات بسیار خطرناک و حتی کشنده هستند. مصرف این‌گونه غذاها می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی، مسمومیت شدید یا نارسایی کبدی شود. همیشه غذا را قبل از مصرف بررسی کرده و در صورت بوی بد، تغییر رنگ یا وجود کپک، فوراً آن را دور بریزید.

راهنمای خرید غذای حیوانات خانگی

1. توجه به سن، وزن و نژاد حیوان:
غذای توله‌سگ یا بچه‌گربه با حیوان بالغ یا مسن تفاوت دارد. حیوانات کوچک‌تر به انرژی و پروتئین بیشتری نیاز دارند، در حالی که حیوانات مسن نیاز به کالری و چربی کمتر دارند. نژادهای بزرگ‌جثه نیاز به فرمولاسیون ویژه برای مفاصل و رشد کنترل‌شده دارند.

2. بررسی ترکیبات روی بسته‌بندی:
به لیست مواد تشکیل‌دهنده توجه کنید. پروتئین حیوانی (مانند گوشت، مرغ یا ماهی) باید جزو اولین مواد باشد. از غذاهایی که پر از غلات بی‌کیفیت، رنگ مصنوعی، نگهدارنده‌های شیمیایی یا چربی‌های نامشخص هستند پرهیز کنید.

3. انتخاب برند معتبر و دارای تاییدیه دامپزشکی:
برندهایی که تاییدیه سازمان‌های معتبر (مانند AAFCO یا FDA) دارند یا توسط دامپزشکان توصیه می‌شوند، کیفیت و ایمنی بالاتری دارند. برندهای بی‌نام و نشان یا متفرقه ممکن است باعث مشکلات گوارشی یا سوءتغذیه شوند.

4. توجه به نوع غذا (خشک، تر یا خام):
غذای خشک ماندگاری بالا و اقتصادی است، غذای تر خوش‌طعم‌تر و مناسب حیوانات بدغذا یا بیمار، و غذای خام باید با دقت و زیرنظر دامپزشک مصرف شود. انتخاب نوع مناسب بسته به نیاز و شرایط زندگی حیوان شماست.

5. در نظر گرفتن شرایط خاص (آلرژی، عقیم‌سازی، بیماری):
برخی حیوانات نیاز به رژیم غذایی خاص دارند. برای مثال، حیوانات عقیم‌شده نیاز به کالری کمتر دارند، و حیوانات حساس یا دارای آلرژی باید غذاهای هیپوآلرژنیک یا بدون غلات مصرف کنند.

6. مقایسه قیمت و حجم (ارزش خرید):
همیشه فقط به قیمت توجه نکنید. مقدار مصرف روزانه، حجم بسته‌بندی و کیفیت مواد غذایی را نیز بسنجید. گاهی غذایی که کمی گران‌تر است، با مصرف کمتر و کیفیت بالاتر، مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌شود.

7. مشورت با دامپزشک:
اگر حیوانتان دچار بیماری، اضافه‌وزن یا بی‌اشتهایی است، قبل از تغییر غذا با دامپزشک مشورت کنید. او می‌تواند بهترین نوع و برند غذا را بر اساس شرایط خاص حیوان شما توصیه کند.

بهترین برندهای غذای حیوانات خانگی 

شناخت نیازهای تغذیه ای سگ و گربه ای

نیازهای تغذیه‌ای سگ‌ها

سگ‌ها به یک رژیم غذایی متعادل از پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند. پروتئین حیوانی برای رشد عضلات و ترمیم بافت‌ها ضروری است. چربی‌ها منبع انرژی بالا و ضروری برای سلامت پوست و مو هستند. کربوهیدرات‌ها انرژی لازم را برای فعالیت روزانه تأمین می‌کنند. همچنین، سگ‌ها نیازمند ویتامین‌ها (مانند ویتامین A، D و گروه B) و مواد معدنی (کلسیم، فسفر، روی) برای سلامت استخوان‌ها و عملکرد سیستم ایمنی هستند. نیازها بسته به سن، وزن، سطح فعالیت و وضعیت سلامتی ممکن است متفاوت باشد. برخی 

سگ‌ها به رژیم غذایی متعادل شامل پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند. 

• -پروتئین:  حداقل  ۱۸٪ برای سگ‌های بالغ و ۲۲٪ برای توله‌ها ضروری است.

• -چربی:  حداقل  ۵٪ برای سگ‌های بالغ و ۸٪ برای توله‌ها توصیه می‌شود.

• -کربوهیدرات:  بین  ۳۰ تا ۵۰٪ رژیم غذایی را تشکیل می‌دهد.

• -ویتامین‌ها و مواد معدنی: شامل کلسیم، فسفر، ویتامین A،  D،  E و سایر مواد مغذی ضروری.

نیازهای تغذیه‌ای گربه‌ها

گربه‌ها به عنوان حیوانات گوشت‌خوار اجباری، نیازمند پروتئین حیوانی بسیار بالا هستند. اسیدهای آمینه‌ای مانند تائورین که در گوشت یافت می‌شود برای سلامت قلب و چشم‌ها حیاتی است و باید در رژیم غذایی آنها باشد. چربی‌ها منبع انرژی مهم و کمک‌کننده به جذب ویتامین‌های محلول در چربی هستند. گربه‌ها نسبت به سگ‌ها کمتر به کربوهیدرات نیاز دارند و مصرف زیاد آن ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود. همچنین گربه‌ها نیازمند ویتامین A پیش‌ساز هستند و نمی‌توانند آن را از منابع گیاهی بسازند، پس باید از منابع حیوانی تأمین شود.

گربه‌ها به رژیم غذایی غنی از پروتئین حیوانی، چربی‌های سالم، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند. 

• -پروتئین:  حداقل  ۲۵ تا ۳۰٪ رژیم غذایی باید شامل پروتئین حیوانی باشد.

• -چربی:  بین  ۹ تا 15٪ برای حفظ سلامت پوست و مو ضروری است.

• -تائورین:  یک اسید آمینه حیاتی که فقط در منابع حیوانی یافت می‌شود و برای سلامت قلب و بینایی گربه‌ها ضروری است.

• -ویتامین‌ها و مواد معدنی: شامل ویتامین A، D، E، کلسیم، فسفر و زینک برای سلامت عمومی گربه‌ها.

نقش تغذیه در رفتار حیوانات خانگی

• سطح انرژی و فعالیت: رژیم غذایی متعادل که شامل پروتئین، چربی‌های سالم و کربوهیدرات‌های مناسب باشد، به حفظ انرژی حیوان کمک می‌کند. کمبود مواد مغذی ممکن است باعث بی‌حالی و کاهش فعالیت شود، در حالی که مصرف بیش از حد غذاهای پرکالری می‌تواند منجر به رفتارهای بیش‌فعالی شود.

• خلق‌وخو و اضطراب: برخی مواد مغذی مانند اسیدهای چرب امگا-۳ و ویتامین‌های گروه B نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو دارند. کمبود این مواد ممکن است باعث افزایش اضطراب و تحریک‌پذیری شود. همچنین، مصرف غذاهای ناسالم یا نامتعادل می‌تواند باعث پرخاشگری یا افسردگی در حیوانات شود.

• تمرکز و یادگیری: تغذیه مناسب می‌تواند بر توانایی یادگیری و تمرکز حیوانات تأثیر بگذارد. برای مثال، اسیدهای چرب امگا-۳ به تقویت عملکرد مغزی کمک می‌کنند و می‌توانند باعث بهبود توانایی حل مسائل و آموزش‌پذیری شوند.

• تعاملات اجتماعی: حیواناتی که رژیم غذایی سالم دارند، معمولاً رفتار دوستانه‌تر و اجتماعی‌تری دارند. کمبود برخی مواد مغذی ممکن است باعث کاهش تعاملات اجتماعی و گوشه‌گیری شود.

🌿 تأثیر تغذیه در افزایش طول عمر سگ و گربه:

نقش مکمل‌های غذایی در تغذیه سگ و گربه

مکمل‌های غذایی در رژیم تغذیه‌ای سگ‌ها و گربه‌ها زمانی اهمیت می‌یابند که غذای مصرفی، به‌تنهایی نتواند تمامی نیازهای تغذیه‌ای حیوان را برآورده کند یا حیوان به دلایل خاصی (مانند بیماری، سن بالا، یا شرایط فیزیولوژیکی ویژه مانند بارداری) نیاز به پشتیبانی تغذیه‌ای بیشتری داشته باشد. این مکمل‌ها معمولاً به شکل قرص، پودر، قطره یا خوراکی‌های تقویتی عرضه می‌شوند و با هدف بهبود عملکرد سیستم‌های مختلف بدن تجویز می‌گردند.

برخی مکمل های رایج برای حیوانات

تغذیه صحیح و علمی، نقش بنیادینی در حفظ سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها و افزایش طول عمر سگ‌ها و گربه‌ها دارد. انتخاب رژیم غذایی متعادل و متناسب با نیازهای خاص هر حیوان، بر اساس سن، نژاد، وضعیت جسمانی و شرایط بالینی، می‌تواند تأثیر چشم‌گیری بر کیفیت زندگی این حیوانات خانگی داشته باشد. با توجه به اهمیت تغذیه در تقویت سیستم ایمنی، حفظ وزن ایده‌آل، عملکرد اندام‌های حیاتی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن، لازم است صاحبان حیوانات خانگی با مشاوره دامپزشک و بهره‌گیری از منابع معتبر تغذیه، رژیم غذایی مناسب برای حیوان خود را انتخاب نمایند. در نهایت، توجه به اصول تغذیه‌ای نه‌تنها ضامن سلامت جسمی حیوان است، بلکه عاملی مؤثر در ایجاد رابطه‌ای پایدار و سالم بین حیوان و صاحب آن به شمار می‌رود.